W artykule tym opiszę wpływy niestabilnych psychicznie, oraz na rożne sposoby patologicznych matek na dorosłe życie swoich dzieci, oraz na to jakie relacje mamy tendencje tworzyć, jeżeli mieliśmy pecha mieć niestabilną psychicznie, lub w inny sposób patologicznie zachowującą się rodzicielkę.
Jedną z podstawowych potrzeb każdego dziecka jest stabilność bytu i rozwoju, oraz przekazu jaki płynie od rodzica w jego stronę. Dzieci mają silną potrzebę nauczyć się i zrozumieć jak skuteczne komunikować się z rodzicem – jak spełnić jego wymagania i otrzymywać poczucie miłości, akceptacji i bezpieczeństwa.
Oczywiście osobną kwestią jest sam fakt, spełniania wymagań rodzica i temu można by poświecić cały osobny artykuł a nawet wiele książek. Tu jednak na potrzeby tego artykułu przyjmujemy, że spełnić wymagania rodzica powinno oznaczać po protu normalne, zwyczajne, zdrowe zachowanie typowe dla dziecka w danym wieku, które powinno spotykać się również z normalnym, zdrowym podejściem wychowawczym pomagającym owemu dziecku lepiej uczyć się rozumienia siebie i panujących w świecie zasad.
Przyjmuję więc, że wszyscy ogólnie rozumiemy tu i potrafimy sobie wyobrazić co znaczy – normalne, zdrowe rodzicielstwo.
Kontrastem dla normalnego, zdrowego rodzicielstwa może być posiadanie tak zwanej tu na potrzeby artykułu żartobliwie prze zemnie określonej “Matki Wariatki”, czyli rodzicielki, która sama mają zaburzenia emocjonalne, jakich efektem są na przykład gwałtowne zmiany nastroju i zachowania, wybuchy emocjonalne względem dzieci, zachowania nieprzewidywalne lub skrajne itd. Innymi słowy jednego dnia matka okazuje miłość dziecku i akceptację, a innego w podobnej sytuacji wyżywa się na nim. Jednego dnia to samo zachowanie dziecka nie wzbudza negatywnych reakcji a innego tak. Wówczas dziecko ma trudność z rozpoznaniem co jest właściwe a co nie, co robi źle a co dobrze itd. Nawet robiąc rzeczy właściwe może się ono spotkać z wybuchem i atakiem ze strony matki.
Jeśli do tego dochodzi na przykład częste krytykowanie dziecka przez matkę, stawianie nierealistycznych oczekiwań względem dziecka, porównywanie go z niedoścignionymi ideałami (np. wyidealizowane przez matkę „idealne” dzieci sąsiadów, czy jakieś dzieci z serialu telewizyjnego itp.) – to dziecko może nabyć z czasem kilku cech jakie zapewne znajdą odzwierciedlenie w jego dorosłym życiu:
- Stanie się bardzo wrażliwe i spostrzegawcze ale z innych niż wymarzone powody.
Niektórzy nazywają to życiem z szóstym zmysłem, ale jest to faktycznie rezultat a zarazem wtórna przyczyna emocjonalnego i psychicznego cierpienia. Otóż dziecko takie – a potem dorosły człowiek – pod wpływem ukształtowania go przez niestabilnego rodzica, czuje się cały czas w jakimś stopniu zagrożony. Stąd ta super ważność na wszystkie detale dookoła, która teoretycznie ma mu pomoc w przetrwaniu za sprawą zdolności wychwycenia subtelnych sygnałów jeszcze zanim pojawią się skrajne zachowania i wybuchy rodzica, a w przypadku ich pojawienia – wrażliwość ta ma pomoc w znajdowaniu szybszego sposobu na ich załagodzenie np. rozpoznając i wykonując oczkowany gest, zachowanie itd.
Niestety ta spostrzegawczość i wrażliwość to w istocie przewrażliwienie. Przypomina stan w którym czasami weterani wojenni wracają do domu i próbują wrócić do normalnego życia. Jedak stres i poczucie zagrożenia wywołane wojną sprawia, że są wyczuleni na każdy szmer, na każdy drobny sygnał mogący świadczyć o zbliżającym się niebezpieczeństwie i silnie na takie bodźce reagują – często w sposób już nie adekwatny do sytuacji, gdyż nie są już na wojnie. Ale mechanizm reagowania wywołany długotrwale utrzymującym się zagrożeniem potrafi utrwalić się i pozostawać z człowiekiem na wiele lat, a czasami na resztę dalszego życia.
Podobnie dorośli ludzie wychowani przez matkę wariatkę – poczucie zagrożenia i braku stabilności życiowej, braku bezpieczeństwa emocjonalnego – często odczuwają także w życiu dorosłym.
- Przyciągają osoby a zwłaszcza partnerki zgodne ze znanym sobie wzorcem.
Innymi słowy dzieci matki wariatki często mają tendencję podświadomego wiązania się z osobami mającymi problemy natury psychicznej i będącymi niestabilnymi emocjonalnie. Dotyczy to zarówno mężczyzn szukających partnerek życiowych jak również kobiet szukających partnerów. W przypadku mężczyzn dzieje się tak ponieważ matka jest pierwszym wzorcem kobiety jakie poznaje dziecko i często czy nam się to podoba czy nie – podświadomie szukamy tego co znajome. Jak to mówi powiedzenie “lepszy diabeł, którego znamy..”.
W przypadku kobiet występuje analogiczna sytuacja gdy miały one niestabilnego ojca, choć wzorzec matki jest dla nich również nadal ważny, podobnie jak wzorzec ojca dla mężczyzn oczywiście. Ale wzorce rodziców tej samej płci co potomstwo to temat na następny artykuł.
Oczywiście w ramach świadomego rozwoju możemy zacząć odchodzić od tego wzorca – ale dopóki rozwój nie staje się faktycznie świadomy to jadąc na zaprogramowanym nam w dzieciństwie autopilocie – przyciągamy i wybieramy osoby będące często powtórzeniem cech rodzica. Zresztą podobnie często bywa w przypadku kobiet przyciągających określony typ facetów o czym napiszę w innym artykule.
- Nie będzie czuć się wystarczający i spełniony w związku.
Jako, że nigdy nie mógł spełnić tak na prawdę oczekiwań matki, która wiecznie wysyłała sprzeczne sygnały o swojej miłość i jej braku oraz dawała do zrozumienia, że dziecko nie jest do końca takie jakiego oczekuje, jednocześnie nie dając mu też stabilnego rozwiązania i przykładu jakie faktycznie by miało być by na stałe zaskarbić sobie rodzicielką miłość oraz uznanie – toteż w związkach takie osoby często doświadczają poczucia „bycia nie na miejscu”, mają obawy czy aby są wystarczająco dobre – nawet gdy robią bardzo dużo dobrego – i czują często rodzaj trudnego do określenia niespełnienia do końca w tym w czym aktualnie są.
Matka Wariatka to scenariusz bez możliwości wygrania go
W przypadku typu Matki Wariatki czyli niestabilnej psychicznie rodzicielki – nie ma możliwości osiągnięcia tak podstawowego na instynktownym poziomie poczucia spełnienia jakim jest zrobienie tego co zaskarbi nam w końcu pełnię miłości i uznania z jej strony. Zawsze ewentualne sukcesy będą tylko chwilowe, a przy następnej okazji dowiemy się, że na przykład zarabiając dobrze – wciąż według niej zarabiamy za mało by być godnymi szacunku, jesteśmy nieudacznikami życiowymi i tym podobne. Tego nie można wygrać. Trwałego zadowolenia takiej matki nie można osiągnąć i trzeba zdać sobie sprawę, że będąc dorosłym dzieckiem takiego rodzica warto odpuści dalsze próby jakiegokolwiek wygrania miłości i uznania matki wariatki.
Choć może nam się wydawać, ze skoro to rodzic, a w szczególności rodzicielka – to przecież powinien być sposób na zaskarbianie sobie w końcu jej uznania i miłości – ale zdać sobie sprawę należy, że niektórzy ludzi po prostu są uszkodzeni i nie chcą się naprawiać – wolą sprowadzać do swojego poziomu każdego kogo tylko zdołają pochwycić w swoje macki – a przede wszystkim do swojego poziomu starają się sprowadzić – własne dzieci.
Pamiętaj więc, że zasługujesz na miłość i szacunek jako człowiek niezależnie od Twoich osiągnięć. Być może nie znajdziesz go ze strony matki wariatki ale znajdziesz go gdy zrozumiesz jakie wzorce zaszczepiono w Twoim umyśle i zaczniesz pracując z nimi otwierać się na inne osoby o zupełnie innym charakterze oraz zdrowej zdolności tworzenia stabilnych, zdrowych bliskich relacji.
Jakub Qba Niegowski